عوامل خطرزا سرطان در کودکان

به هر چیزی که سبب افزایش امکان ابتلا به سرطان در کودک می شود، عامل خطر می گویند. اگر چه عوامل خطر ریسک سرطان در کودکان را افزایش می دهند، ولی علت مستقیم سرطان نیستند. چه بسا کودکانی هستند که بدون وجود عوامل خطر مبتلا به سرطان می شوند. بیماری های ژنتیکی مثل سندرم داون و اختلالات ژنتیکی که به صورت ارثی منتقل می شوند، ازجمله عوامل خطر ابتلا به سرطان در کودکان هستند. درمان با اشعه و رادیو تراپی، قرار گرفتن در معرض مواد سمی، استنشاق گاز های سمی  وعفونت ها نیز از دیگر عوامل خطر ابتلا به سرطان در کودکان به شمار می روند .
 
علائم سرطان در کودکان

نشانه‌های زیر ممکن است نشانگر سرطان در کودکان باشند :

• اگرتب کودکانبیشتر از 14 روز به طول انجامید و هیچ کدام از والدین و پزشکان قادر به بیان دلیلی برای آن نباشند .
• حالتتهوعکه بیشتر از هفت روز به طول بیانجامد و در هنگام برخاستن کودک از خواب در صبح بدتر شود. تهوعی که باعث اختلال خواب کودک و بیدار شدن او از خواب شبانه شود و همچنین تهوعی که همراه با سردرد باشد باید به دقت ارزیابی شود.
• سردردهای رایج در کودکان ممکن است به عنوان یک زنگ هشدار تلقی شود. چنین سردردهایی ممکن است فراتر از یک میگرن ساده باشند. این سردردها با گذشت زمان بدتر شده و به تعداد و شدت آنها افزوده می‌شود.
• تومورهای مغزیممکن است باعث ایجاد سایر نشانه‌های نورولوژیکی همانند مشکلات راه رفتن، صرع یا تغییرات ناگهانی در شخصیت کودکان شوند.
• درد استخوان یا عضله که به دنبال آن یک آسیب مشخص ایجاد نشده و پس از گذشت چند هفته بهبود نمی‌یابد. این نوع درد در عضلات با دردی که به طور معمول شب‌ها در کودکان ایجاد می‌شود متفاوت است. دردهای شبانه معمولاً در منطقه مشخصی ایجاد نشده، با ماساژ دادن بدن کودک برطرف شده و فعالیت کودکان را محدود نمی‌كند .

  درد استخوانی که مزمن شده، به مدت چند ماه یا حتی سال‌ها به طور متناوب قطع شده و سپس ادامه یابد می‌تواند یکی از نشانه‌های تومور طناب نخاعی باشد. البته والدین باید به خاطر داشته باشند که دردهای مزمن کمر در کودکان خیلی شایعنیستند.

• ورم غده ای که پس از چند هفته بهبود نمی‌یابد .
• سرفه مزمنیا مشکلات تنفسی که به درمان معمول عفونت‌ها یا آسم پاسخ نمی‌دهند.
• وجود توده در شکم، گردن، قفسه سینه، لگن و شانه.

•    سایر نشانه‌های معمول که ممکن است زنگ هشدار و علامت حضور سرطان در کودکان باشد شامل:

• رنگ پریدگی و خستگی زود رس .
• کاهش اشتها .
• افزایش استعداد به خون مردگی و کبودی بدن .
• خونریزی و بثورات جلدی .
• وجود عفونت های طولانی، مقاوم و مکرر .
• تغییرات دید به صورت ناگهانی و مقاوم .
• کاهش وزن  .

    بسیار مهم است که در هنگام نگرانی از احتمال ابتلای کودکتان به سرطان، در مورد علایم و نشانه‌های این بیماری با پزشک کودکتان صحبت کنید. ممکن است شما برای نگرانی خود دلیل داشته باشید و در این صورت پزشک قادر خواهد بود با انجام یک سری از معاینات بدنی، تاریخچه زندگی شما و کودکتان و انجام یک سری از آزمایشات غربالگری، شما را از نگرانی آسوده سازد.

   

  اقدامات تشخیصی
  
  بعد از مراجعه به پزشک با توجه به شرح حال کودک و معاینه بالینی، اقدامات تشخیصی برای یافتن سرطان احتمالی در کودک انجام می گیرد. البته این بررسیها برحسب مکان توده، سن کودک و نوع سرطان متفاوت می باشد .
  سن و وضعیت بیمار در زمان مراجعه، نوع سرطان، یافته های بالینی و نتایج آزمایشات همراه بیمار در تعیین مسیر درمان نقش جدی ایفا می کنند .

   

  اقدامات تشخیصی شامل :

   

• انجام آزمایش خون و بیوپسی یا تکه برداری از توده برای تعیین ماهیت پاتولوژیک بافت و نوع سرطان می باشد که معمولا نمونه ای از تومور برداشته شده و شامل همه ی آن نیست .
• کشیدن مایع مغز استخوان و تکه برداری از مغز استخوان .
• سونوگرافی .
• سی تی اسکن با ماده حاجب خوراکی و یا تزریقی .
• ام آر آی (MRI)از دیگر اقدامات تشخیصی است که در تعیین محل تومور و اندازه آن نقش دارد. برای انجام این کار ماده حاجب مخصوص به کار رفته و از میدان مغناطیسی به جای اشعه ایکس استفاده می شود .
• ابزار دیگر تشخیصی اسکن (PET) است که در این اسکن ماده رادیو اکتیو توسط سلول های تومورال جذب شده در نتیجه لوکیشن ومکان آن را هم نشان می دهد .
• اسکن ایزوتوپ اقدام دیگر تشخیصی بوده و از گرفتاری ارگان های مختلف مثل ریه، کبد، کلیه، مغز و استخوان اطلاعات می دهد .

   

  درمان

   

• جراحی: یکی از اقدامات درمانی است که سعی در برداشتن کامل تومور با حاشیه سالم دارد و البته همیشه این هدف امکان پذیرنیست. عوارض جراحی نیز بستگی به شدت انتشار سرطان، محل و مشی بیولوژیک آن دارد.
• کموتراپی یا شیمی درمانی: از دیگر ابزارهای درمانی در سرطان کودکان است. این داروها سبب مرگ سلول های سرطانی و کاهش تکثیر آنها می شوند. تجویز آن می تواند از طریق وریدی یا داخل رگی بوده و یا از طریق دهانی و خوراکی باشد. عوارض شیمی درمانی شامل خستگی و کوفتگی، افزایش خطر خونریزی، عفونت در کودک، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، ریزش مو و اسهال است. البته با تکمیل و قطع درمان، این عوارض نیز بهبود پیدا می کند .
• رادیوتراپی یا اشعه درمانی: از درمان های دیگربوده و در واقع تابش اشعه X با انرژی بالا است که سبب انهدام سلول های سرطانی می شود. عوارض آن شامل خستگی و کوفتگی بدن، کاهش اشتها، سوختگی های خفیف پوستی و کاهش حرکات روده ای است .
• ایمیونوتراپی یا درمان بیولوژیک: درمان بعدی است که در واقع به وسیله ی ارتقاء و افزایش توان دفاعی کودک در مقابل سرطان، به جنگ با آن می روند .
• پیوند مغز استخوان: روش دیگر درمانی است که پیوند سلول های بنیادی اخذ شده از خود بیمار یا شخص دیگر بوده و با تزریق آن به فرد مبتلا به سرطان بعد از اطمینان داشتن به ریشه کنی سلول های سرطانی در بدن او انجام می شود .

پیشگیری

تغییرات درالگوی زندگی می تواند از بروز بسیاری از سرطان ها پیشگیری کند. هرچند، هیچ گونه تغییری که بتواند ازسرطان در کودکان جلوگیری کند شناخته نشده است .